ANKARA - Şırnak Milletvekili Nevroz Uysal Aslan, cezaevlerinde mahpusların maruz kaldığı hak ihlallerine dikkat çekmek amacıyla İnsan Hakları İnceleme Komisyonu Başkanlığı’na başvuruda bulundu. Başvuruda, özellikle Kayseri Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda tutulan mahpus Nazlı Soglin'in yaşadığı ciddi hak ihlallerine yer verildi. Aslan, başvurusunda, Soglin'in 42 gün süresince telefon görüşme hakkının keyfi bir şekilde engellendiğini ve ilgili telefon numaralarının sistemden silindiğini vurguladı.
Başvuruya göre, Nazlı Soglin, 9 Kasım 2024 tarihinde Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi'nde görülecek duruşması için hazırlık yaparken, avukatıyla ve bir yakın akrabasıyla yaptığı görüşme nedeniyle cezaevinin disiplin soruşturması başlattığını belirtti. Ancak, 23 Eylül 2024'te başka bir mahpusun annesinin ameliyatını öğrenen Soglin, durumu geçmiş olsun dilekleriyle iletmek amacıyla aynı gün 1-2 dakikalık telefon görüşmesi yaptı. Bu görüşmeler, idare tarafından "telefon hakkı ihlali" gerekçesiyle cezalandırıldı.
Soglin, 30 Eylül 2024 tarihinde iki disiplin tutanağına maruz kaldığını ve 1 Ekim-12 Kasım 2024 tarihleri arasında telefonla görüşme hakkının keyfi bir şekilde engellendiğini, ayrıca numarasının sistemden silindiğini aktardı. Üstüne, cezaevi yetkilileri, 42 gün süresince görüşme hakkının engellenmesine dair resmi kayıtlara herhangi bir not dahi düşmedi.
Cezaevi Yetkilileri ve Savcılığın Tepkisizliği
Nazlı Soglin, yaşadığı mağduriyeti gidermek amacıyla Kayseri Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunduğunu ancak hiçbir inceleme yapılmadan "kovuşturmaya yer olmadığı" kararının verildiğini belirtti. Ayrıca, başvurusunda, yapılan suç duyurusu ve şikâyetlerin dikkate alınmadığına ve iletişim haklarından mahrum bırakılmasına da vurgu yaptı.
Soglin'in taleplerinin yerine getirilmediğini ve dilekçelerinin engellendiğini aktaran Aslan, cezaevlerindeki kötü muameleye ve mahpuslar üzerinde uygulanan tecrit politikalarına karşı ciddi bir tepki gösterdi. Aslan, cezaevindeki disiplin cezalarının, İnfaz Kanunu’nun 48. maddesine aykırı bir şekilde, kesinleşmeden uygulanmasının da hukuksuz olduğunu ifade etti.
İnsan Hakları İhlali ve Keyfi Uygulamalar
Aslan, 5275 sayılı İnfaz Kanunu’nun 42. maddesinin, mahpusların ifade özgürlüğü ve protesto haklarını engelleyen belirsiz ve soyut bir dil kullandığını, bunun da keyfi uygulamalara yol açabileceğini belirtti. Özellikle "gereksiz olarak marş söylemek veya slogan atmak" gibi ifadelerin demokratik hakların kullanımını engellediğine dikkat çekti. Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne aykırı olduğu gerekçesiyle söz konusu yasal düzenlemenin gözden geçirilmesi gerektiğini ifade etti.
Komisyondan Talepler
Nevroz Uysal Aslan, İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’ndan şu taleplerde bulundu:
Kayseri Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda yaşanan hak ihlallerinin yerinde incelenmesi için Hükümlü ve Tutuklu Hakları Alt Komisyonu’nun cezaevine bir ziyaret gerçekleştirmesi,
Mahpusun telefon görüşmesinin engellenmesine dair cezaevi idaresinden ilgili tutanakların ve disiplin soruşturması evraklarının talep edilmesi,
Cezaevindeki hak ihlallerine neden olan sorumlular hakkında Adalet Bakanlığı ve savcılık nezdinde soruşturma açılması için girişimlerde bulunulması,
Yapılacak tüm çalışmalardan kendisinin bilgilendirilmesi.
Aslan, komisyona yaptığı başvuruda, Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerle uyumlu bir şekilde, cezaevlerindeki insan hakları ihlallerinin engellenmesi ve mahpusların özgürlük haklarının korunması adına adım atılması gerektiğinin altını çizdi.